“BOLJE SPREČITI NEGO LEČITI” PREVENCIJA KARDIOVASKULARNIH BOLESTI
Kardiovaskularne bolesti (KVB) predstavljaju vodeći uzrok smrtnosti u svetu, pa i kod nas. Više od trećine umrlih pripadaju osobama srednjeg životnog doba. KVB su značajan uzrok radne nesposobnosti i prevremene smrtnosti, osoba mlađih od 65 godina. U borbi protiv ovih bolesti najveći značaj treba da ima primarna prevencija, koja je usmerena ka prepoznavanju i otklanjanju faktora rizika (FR).
Faktori rizika na koje ne možemo da utičemo:
- uzrast i pol – muškarci stariji od 45 a žene 55 godina,
- nasleđe – rana koronarna bolest srca muških rođaka prvog stepena srodstva mlađih od 55 godina, a u ženskih rođaka prvog stepena srodstva mlađih od 65 godina
Faktori rizika na koje možemo da utičemo:
- povišen krvni pritisak – rizik za infarkt srca, moždani udar i oboljenja bubrega raste kod osoba sa povišenim pritiskom, a naročito kada su prisutni i drugi FR; ovi pacijenti pripadaju visoko rizičnim grupama za KVB
- pušenje – prestankom pušenja smanjuje se rizik od KVB za oko 50% u toku jedne godine
- povišen LDL-holesterol i nizak HDL-holesterol
- šećerna bolest – je nezavisni faktor rizika razvoja ishemijske bolesti srca i drugih formi KVB
- gojaznost i neadekvatna (posebno slana) ishrana – dovodi do narušavanja zdravlja i razvoja brojnih komplikacija na mnogim organima
- fizička neaktivnost – redovno umereno vežbanje smanjuje broj i obolelih i umrlih od KVB
- mentalni stres – neizbežni je pratilac savremenog životnog stila
U Poliklinici GINAKO, specijalista Interne medicine, dr med Danijela Šatlan-Ranković i subspecijalista kardiologije, mr. sc.med. Slobodan Gajić pri prvom kontaktu sa pacijentom, a na osnovu anamnestičkih podataka, fizikalnog pregleda, merenja krvnog pritiska, EKG-a i osnovnih laboratorijskih analiza, utvrđuju prisustvo faktora rizika za KBV, sa ciljem da se daljom zdravstvenom intervencijom, koja obuhvata nefarmakološko i/ili farmakološko lečenje u skladu sa postojećim preporukama, redukuju pa čak i eliminišu FR.
Po potrebi u kardiološkoj ordinaciji Poliklinike može da se obavi i:
- UTRAZVUK SRCA (ehokardiografija) koia sa velikom sigurnošću omogućuje procenu funkcije srca
- HOLTER SRČANOG RITMA- 24-časovno snimanje EKG-a za vreme uobičajenih dnevnih aktivnosti
- HOLTER KRVNOG PRITISKA – nošenje 24-časovnog holtera pritiska kako bi kardiolog mogao tačno da utvrdi da li zaista postoji povišen arterijski pritisak- hipertenzija. Osim toga, kada se utvrdi postojanje povišenog arterijskog pritiska i kada se uvede lek, ova metoda omogućuje kardiologu da proveri da li su lek i njegova doza odgovarajuća terapija.
Preporuke za redovan, jednogodišnji sistematski pregled osoba koje nemaju tegobe i misle da su zdrave, u sklopu prevencije KVB:
- Uraditi osnovne laboratorijske analize (sedimentacija, kompletna krvna slika, gvožđe, šečer u krvi, lipidni status / indeks ateroskleroze, urea, kreatinin, urin, stolica na skriveno krvarenje, a kod muškaraca starijih od 50 godina i tumorski marker-PSA)
- Kontrola krvnog pritiska i EKG-a uz fizikalni pregled kod opšteg Interniste ili kardiologa
Po potrebi će se uraditi dodatne laboratorijske analize, Holter pritiska, Holter EKG-a i ultrazvuk srca, trbuha, štitaste žlezde ili krvnih sudova vrata, ruku, nogu, bubrega, jetre ili aorte. Koji je pregled potreban određuje opšti internista ili kardiolog, u zavisnosti od rezultata i nalaza nakon prvog pregleda.